Het grotere plaatje van de invloed van de luchtkwaliteit
Luchtvervuiling is een van de meest onderschatte problemen waar we in de moderne geschiedenis mee te maken hebben. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat luchtvervuiling verantwoordelijk is voor ongeveer 7 miljoen vroegtijdige sterfgevallen wereldwijd. Hoewel de gevolgen voor de gezondheid niet over het hoofd mogen worden gezien, is er een groter plaatje waar we naar moeten kijken.
Vervuilde lucht en uw gezondheid
Mensen worden elke dag blootgesteld aan verschillende luchtverontreinigende stoffen. Blootstelling aan stikstofdioxide vindt bijvoorbeeld plaats als je naast een drukke weg op een bus staat te wachten. Fijn stof (stofdeeltjes) afkomstig van een open haard in je woonkamer kan gemakkelijk diep doordringen in de longen van mensen. Tot slot kunnen hoge ozonconcentraties irritaties veroorzaken op een warme, zonnige zomerdag.
De meeste luchtverontreinigende stoffen zijn onzichtbaar en hebben geen specifieke geur. Hoewel luchtvervuiling veel verschillende bronnen heeft. Zwevende deeltjes worden bijvoorbeeld gemeten in micrometers en wetenschappers onderscheiden verschillende deeltjesgroottes, van PM10, de grootste, tot PM1, de kleinste (ultrafijne stofdeeltjes). Groter betekent slechter voor je gezondheid, toch? In dit geval is het precies andersom. Hoe kleiner een deeltje is, hoe dieper het een menselijk lichaam kan binnendringen en dus hoe meer schade het kan aanrichten. Enkele voorbeelden van bronnen die fijnstof kunnen uitstoten zijn industriële processen zoals het maken van cement, zowel elektrische als benzineauto’s maar ook grensoverschrijdende bronnen zoals Saharastof dat zelfs in België te vinden is.
Vervuilde lucht en klimaat
Koolstofdioxide (CO2) is een bekende vervuiler en er wordt vaak, zo niet dagelijks, over gesproken op verschillende mediakanalen, en dat is met een goede reden. Wetenschappers melden vandaag de dag dat het meer dan een eeuw duurt om de excessieve CO2-niveaus in de atmosfeer, veroorzaakt door antropogene activiteiten, te elimineren. Door zijn lange levensduur in de atmosfeer heeft kooldioxide de neiging om zich op te hopen en negatieve langetermijneffecten op het milieu te veroorzaken. Het hoeft geen betoog dat het terugdringen van de CO2-uitstoot van cruciaal belang is.
Een andere belangrijke oorzaak van de opwarming van de aarde en luchtverontreiniging zijn kortlevende klimaatverontreinigende stoffen (SLCP’s), bestaande uit zwarte koolstof, methaan, troposferisch ozon en fluorkoolwaterstoffen. Deze verontreinigende stoffen zijn verantwoordelijk voor 30-40% van de huidige opwarming van de aarde. Wat zo interessant aan deze stoffen is, is dat ze geen 100+ jaar nodig hebben om af te breken en dat de vermindering van SLCP’s dus vrijwel onmiddellijk voordelen kan hebben voor de gezondheid van mens en planeet. Sommige hebben ook een veel groter “aardopwarmingsvermogen” (GWP), zoals methaan dat 84 keer krachtiger is op een tijdschaal van 20 jaar dan kooldioxide.
Vervuilde lucht en het weer
Luchtvervuiling kan de manier waarop het weer zich gedraagt aanzienlijk beïnvloeden. Zwevende deeltjes kunnen de hoeveelheid zonnestraling die het oppervlak bereikt verminderen. Dit beïnvloedt de hoeveelheid water die verdampt en resulteert bijgevolg in wolkenvorming en atmosferisch watertransport. Bovendien houden de extreme weerperiodes van de afgelopen jaren ook verband met luchtvervuiling. Door verschillende wolkenformaties krijgen sommige gebieden zware regenval in een korte periode, terwijl andere gebieden helemaal geen water krijgen. Deze variabiliteit heeft een grote impact op de landbouw en de biodiversiteit.
Vervuilde lucht en voedsel
Net zoals zonlicht het oppervlak bereikt om water te verdampen, geeft het ook energie aan planten. Verontreinigende stoffen zoals fijnstof verminderen de hoeveelheid zonlicht die de planten bereikt, waardoor ze minder energie krijgen. Dit veroorzaakt uiteindelijk een verminderde groeiopbrengst en een lagere voedseloogst.
Bovendien kunnen ozon en zure regen veroorzaakt door NOx en SOx de plantencellen beschadigen en de fotosynthese en zelfs de bestuiving beïnvloeden.
Schone lucht voor iedereen
Lucht is iets dat ons allemaal aangaat. We hebben de middelen om de huidige luchtvervuiling op zowel korte als lange termijn te verminderen, we moeten alleen handelen. Zelfs door alleen de SLCP’s te verminderen, kunnen we de stijging al vertragen met maar liefst 0,6°C tegen 2050, aldus het IPCC-rapport.
Schone lucht heeft invloed op onze gezondheid, het klimaat, voedselzekerheid en nog veel meer.
Iets geleerd? Deel het gerust.
Pure Cities: hoe temperatuur, wind en regen onze lucht beïnvloeden
Dit artikel onderzoekt de seizoensgebonden variaties in luchtvervuiling en de invloed van meteorologische factoren op de concentraties van vervuilende stoffen, waarbij de nadruk ligt op gegevens van het “Pure Cities”-project in België. Het onderzoek analyseert verontreinigende stoffen zoals PM2.5, PM10 en NO2 en laat zien hoe temperatuur, vochtigheid, windsnelheid, luchtdruk en neerslag de luchtkwaliteit het hele jaar door beïnvloeden. De bevindingen tonen aan dat de verontreinigingsniveaus stijgen tijdens de koudere maanden als gevolg van de grotere verwarming in woningen en de verminderde verspreiding. Het artikel bespreekt het belang van het aanpakken van seizoensgebonden vervuiling door middel van gerichte strategieën, zoals het verbeteren van het openbaar vervoer, het bevorderen van groene ruimten en het afstemmen van de regelgeving op de richtlijnen van de WGO.
Beats for Planet: Belangrijkste Resultaten van 3 Jaar Luchtkwaliteitsmonitoring op Belgische Scholen.
Beats for Planet bestaat 3 jaar: dit is wat we weten over de luchtkwaliteit in Belgische scholen
Wie Airscan al een tijdje volgt, kent hoogstwaarschijnlijk Beats for Planet al. Airscan lanceerde dit project samen met Belfius drie jaar geleden met als doel scholen te helpen hun luchtkwaliteit in kaart te brengen en te verbeteren. In het kader van dit project heeft Airscan gegevens van 72 scholen in België verzameld en geanalyseerd op drie verontreinigende stoffen binnenshuis: koolstofdioxide (CO2), fijnstof (PM) en vluchtige organische stoffen (VOS). De resultaten van de analyse vindt u hieronder.
Beats for Planet: De scholen aan het woord
Beats for Planet bestaat 3 jaar. In deze periode hebben Airscan en Belfius 75 scholen over heel België geholpen met het in kaart brengen en verbeteren van de luchtkwaliteit, zowel binnen als buiten de school.
